Με αφορμή την ημερίδα της Εταιρίας Οικογενειακού Δικαίου (5-5-15) για το συναινετικό διαζύγιο και τα ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή του άρθρου 1441 ΑΚ, παραθέτουμε ορισμένες σκέψεις
Πράγματι η διάταξη του άρθρου 1441 ΑΚ όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 4055/12, και ειδικά η α παράγραφος, όπως είναι διατυπωμένη δημιουργεί ερμηνευτικά προβλήματα, τα οποία η πρακτική των δικαστηρίων επέλυσε με τον τρόπο που γνωρίζουμε.
Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ωστόσο ότι με την τελευταία παράγραφο αντιμετωπίζεται για πρώτη φορά αποτελεσματικά το ζήτημα της συμφωνίας μεταξύ των συζύγων για την επιμέλεια των τέκνων, καθώς εισάγεται η εκτελεστότητα της αποφάσεως του συναινετικού διαζυγίου σχετικά με την επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των ανηλίκων τέκνων.
Ειδικά ως προς το ζήτημα της συμφωνίας των γονέων του γνωστού «ιδιωτικού συμφωνητικού» διαπιστώνουμε την αύξηση των συμφωνητικών με περιεχόμενο την κοινή επιμέλεια, δηλαδή όλο και περισσότεροι γονείς αποφασίζουν να ασκούν, και μετά το διαζύγιο, από κοινού την επιμέλεια των παιδιών τους (κοινή επιμέλεια).
Μάλιστα είναι δυνατές διαφορετικές μορφές ασκήσεως της κοινής επιμέλειας ανάλογα με τις συνθήκες. Άλλοτε επιλέγεται το τέκνο να διαμένει μόνιμα στο σπίτι του ενός γονέα αλλά να έχει καθημερινή ή πολύ συχνή επικοινωνία με τον άλλο και να ασκεί συγκεκριμένες δραστηριότητες μαζί του όπως καθημερινό διάβασμα ή ξένη γλώσσα, περίπτωση πολύ συνηθισμένη στην πράξη. Άλλοτε επιλέγεται το τέκνο να διαμένει μεγάλα διαστήματα με τον καθένα από τους γονείς εναλλάξ και άλλοτε να διαμένει με τον ένα από τους δύο αλλά να λαμβάνουν οι γονείς από κοινού τις σχετικές με την επιμέλεια αποφάσεις. Ήδη δηλαδή η κοινή επιμέλεια επιλέγεται ως λύση από τους διαδίκους. Στα ανωτέρω ιδιωτικά συμφωνητικά θα πρέπει να προστεθούν και οι πάμπολλες περιπτώσεις χωρισμένων γονέων που ασκούν την κοινή επιμέλεια στην πράξη, εναλλάσσοντας τις δραστηριότητες και μοιράζοντας την καθημερινή φροντίδα των ανηλίκων.
Υπενθυμίζουμε άλλωστε ότι το ζήτημα είχε τεθεί από το Υπ. Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε δημόσια διαβούλευση το Νοέμβριο 2014 η οποία έληξε στις 9 Ιανουαρίου 2015 με τίτλο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού» όπου στο άρθρο 5 είχε θέμα την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου με την εισαγωγή νέου Οικογενειακού Δικαστηρίου και την θεσμοθέτηση της κοινής επιμέλειας τέκνων.
Κατόπιν τούτων το ζήτημα πρέπει επιτέλους να βρει τη νομοθετική ρύθμιση του με τη θεσμοθέτηση ως υποχρεωτικής της κοινής επιμέλειας και μετά τη διάσταση η το διαζύγιο, ως λύση σύμφωνη με το συμφέρον του τέκνου, τις σύγχρονες συνθήκες και τις ρυθμίσεις των λοιπών χωρών της ΕΕ.
Ελένη Κ. Μητσοπούλου
Δικηγόρος