Ο Θεσμός της Επικοινωνίας

Ελένη Μητσοπούλου

Ο θεσμός της επικοινωνίας, όπως προβλέπεται από τις κείμενες διατάξεις αποτελεί όχι το προσδοκώμενο αλλά πάντως ένα μέσο εξυπηρέτησης του συμφέροντος του παιδιού. Ο σκοπός του δικαιώματος επικοινωνίας είναι η ικανοποίηση του αισθήματος της αγάπης μεταξύ του γονέα και του παιδιού λόγω του φυσικού δεσμού τους και η αποφυγή της αποξένωσής τους. Ο γονέας που ζει με το παιδί οφείλει να μην παρεμποδίζει την επικοινωνία του άλλου με αυτό αλλά τουναντίον να τη διευκολύνει. Αυτή είναι η κρατούσα άποψη της θεωρίας που επαναλαμβάνεται στα συγγράμματα. Προτεραιότητα θα έπρεπε να είναι η επίλυση του ζητήματος αυτού κυρίως με τη συνειδητοποίηση και από τους δύο γονείς ότι η επικοινωνία εξυπηρετεί το συμφέρον του παιδιού και μόνο και δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο διαπραγματεύσεων και εκβιασμών.

Στην πράξη όμως επικρατούν συχνά τα αντίθετα και το δικαίωμα αυτό παραβιάζεται καθημερινά με διάφορους τρόπους. Υπάρχει σημαντικό πρόβλημα της εκτέλεσής των αποφάσεων περί επικοινωνίας το οποίο δεν μπορεί να λυθεί χωρίς νέα νομοθετική ρύθμιση με τα υπάρχοντα δηλαδή μέσα. Ένα θέμα που επίσης χρήζει ρυθμίσεως είναι το γεγονός ότι οι πρωτόδικες αποφάσεις περί επικοινωνίας δεν είναι προσωρινά εκτελεστές συνεπώς χρειάζεται να καταστούν τελεσίδικες.

Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που κάποιος από τους διαδίκους ασκήσει έφεση θα πρέπει ή αναμένεται η σχετική απόφαση του Εφετείου, οπότε το χρονικό διάστημα για την εκτέλεση μιας αποφάσεως για επικοινωνία επιμηκύνεται τόσο, που πολλές φορές η απόφαση δεν ανταποκρίνεται πλέον στις πραγματικές συνθήκες. Η ηλικία και οι ανάγκες του παιδιού αλλάζουν ενώ πολλές φορές διαφοροποιείται και η κατοικία ή η εργασία των γονέων ώστε τελικά η απόφαση περί επικοινωνίας παραμένει γράμμα κενό, εντελώς ακατάλληλη για να προασπίσει το δικαίωμα του παιδιού να απολαμβάνει τη φροντίδα και την παρουσία και των δύο γονέων του.

Εξάλλου και αν η απόφαση είναι τελεσίδικη πολύ συχνά στη πράξη οι διατάξεις περί επικοινωνίας παραβιάζονται συστηματικά με τα γνωστά επακόλουθα στην πράξη. Επανειλημμένα έχει τεθεί το ζήτημα της εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών με τη χρήση των από το Σύλλογο ΓΟΝ.ΙΣ προτεινομένου θεσμού σώματος των ιδιωτών κοινωνικών λειτουργών που με την επαγγελματική τους κατάρτιση και κατόπιν σχετικής κρατικής αδείας θα έχουν αρμοδιότητα να υποβοηθούν την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας έχοντας επαφή και με τους δύο γονείς και διαπιστώνοντας όπου χρειάζεται τις σχετικές παραβιάσεις ώστε να αποκτήσουν κάποτε όλα τα παιδιά επαφή και με τους δυο γονείς ακόμη και αν οι μεταξύ των γονέων σχέσεις είναι οξυμμένες. Το ζήτημα δεν είναι η εκ μέρους της Πολιτείας διαπίστωση του προβλήματος είναι κυρίως η πρωτοβουλία για την επίλυσή του.

Ελένη Κ. Μητσοπούλου