Σε προηγούμενο άρθρο συζητήθηκε πόσο δύσκολη είναι η απόφαση του διαζυγίου και ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά στην οικογένεια. Όμως η δυσκολία δεν τελειώνει εδώ. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των γονιών που χωρίζουν είναι η ανακοίνωση του διαζυγίου στα παιδιά. Είναι μια κατάσταση που φέρνει μπροστά έντονα συναισθήματα θλίψης, ενοχής και φόβου για τους γονείς, τα οποία πολλές φορές τους εμποδίζουν από το να μιλήσουν στα παιδιά με τρόπο βοηθητικό και υποστηρικτικό. Σε αυτό το άρθρο και στα επόμενα που ακολουθούν θα επιχειρήσουμε να αποδομήσουμε αυτή τη διαδικασία και να δώσουμε απλές και καίριες κατευθύνσεις στους γονείς που βρίσκονται σε αυτή τη φάση.
Ένα από τα πρώτα ερωτήματα με το οποίο θα ασχοληθούμε εδώ είναι το πότε θα πρέπει να μιλήσουν στο παιδί για το ότι χωρίζουν. Αν πράγματι έχετε καταλήξει με τον/την σύντροφό σου στο να χωρίσετε χρειάζεται πρώτα να αφιερώσετε χρόνο στο να διευθετήσετε τα πρακτικά ζητήματα πριν το ανακοινώσετε στα παιδιά. Δε χρειάζεται να τρέξετε να αποκαλύψετε στα παιδιά το ότι οι γονείς χωρίζουν, πριν να έχετε προσδιορίσει τις αλλαγές που θα φέρει αυτό στα παιδιά. Όταν θα μιλήσετε στα παιδιά θα πρέπει να είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε θέματα όπως το που θα ζουν τα παιδιά, αν θα αλλάξουν σχολείο ή δραστηριότητες, που θα μένει ο κάθε γονιός, πότε και πως θα επικοινωνούν τα παιδιά με τους γονείς κλπ.
Άλλωστε το διάστημα που χρειάζεται για την διευθέτηση όλων αυτών των λεπτομερειών, είναι επίσης αναγκαίο και για τη συναισθηματική «διευθέτηση» των συντρόφων. Φυσικά μιλάμε για μια αρχική διαχείριση των έντονων συναισθημάτων, προκειμένου ο κάθε σύντροφος να παραμείνει λειτουργικός και να συνεχίσει να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του ως προς τον γονεϊκό, επαγγελματικό και κοινωνικό του ρόλο. Επίσης είναι ένα διάστημα που το άτομο σιγουρεύεται ότι η απόφαση είναι οριστική και αμετάκλητη. Όπως είναι λογικό η απόφαση για διαζύγιο μπορεί να αλλάξει αρκετές φορές και τα παιδιά δε θα πρέπει να βιώσουν ένα επαναλαμβανόμενο μπρος πίσω.
Μια βασική παράμετρος στην επιλογή της χρονικής στιγμής της ανακοίνωσης είναι η ηλικία των παιδιών. Υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθύνσεις, οι οποίες αναφέρονται στη συνέχεια, όμως ταυτόχρονα οι γονείς θα πρέπει να αξιολογήσουν και με βάση την πραγματική ωριμότητα των παιδιών τους.
Οι γενικές κατευθύνσεις είναι ότι στα παιδιά εφηβικής ηλικίας, η ανακοίνωση μπορεί να γίνει περίπου ένα με δύο μήνες νωρίτερα. Μικρότερα παιδιά τα οποία είναι σε σχολική ηλικία χρειάζονται κάποιες βδομάδες για να επεξεργαστούν τις πληροφορίες που τους δώσατε και να προετοιμαστούν για τις επικείμενες αλλαγές. Ακόμη μικρότερα παιδιά, προσχολικής ηλικίας πιθανώς να χρειάζονται μια βδομάδα προκειμένου να μάθουν τι ακολουθεί. Τέλος, τα παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών, δυσκολεύονται να αντιληφθούν την έννοια ότι θα συμβεί κάτι στο μέλλον. Έχουν ανάγκη να βιώσουν την αλλαγή για να το αντιληφθούν. Κατά συνέπεια, μπορείτε να μιλήσετε για αυτές τις αλλαγές λίγες μέρες νωρίτερα.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναγνωρίζουμε τα εξής βασικά σημεία σχετικά με την επιλογή της χρονικής στιγμής της ανακοίνωσης:
- Οι γονείς πρέπει να είναι σίγουροι για το οριστικό της απόφασής τους.
- Οι γονείς πρέπει να είναι έτοιμοι να απαντήσουν στις βασικές απορίες του παιδιού σχετικά με τα πρακτικά ζητήματα.
- Οι γονείς πρέπει να επιλέξουν το χρόνο ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού.
Ευελπιστώντας ότι απαντήθηκε ένα από τα καίρια ερωτήματα των γονιών που βρίσκονται σε φάση χωρισμού, θα προχωρήσουμε σε επόμενο άρθρο στο «Τι» και στο «Πως» να μιλήσω στα παιδιά για το διαζύγιο.
Γιώργος Σταμούλος
Msc Συνθετική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία
